- Тұрғын үй салуға жер телімі кезегіне қалай тұруға болады?
- Жеке тұрғын үй құрылысы (ЖТҚ) үшін жер теліміне кезекке EGov.kz порталы арқылы онлайн өтінім беруге болады. Ол үшін порталға кіріп, «Жылжымайтын мүлік» - «Жер қатынастары» бөлімінен «Жеке тұрғын үй құрылысына жер учаскесін (10 сотық жер) алуға кезекті қарау немесе кезекке тұру» қызметін таңдау қажет. Әрі қарай, өтініш түрін таңдау керек.
- Жер учаскесінің мақсатын өзгертуге болады ма?
- Жер учаскелерінің нысаналы мақсатын өзгерту Қазақстан Республикасы Жер кодексінің 49-1-бабымен регламенттелген. Жер учаскесінің нысаналы мақсатын өзгертуді облыстың, қаланың, ауданның, кенттің, ауылдың, ауылдық округтің жергілікті атқарушы органдары жер учаскесінің орналасқан жері бойынша жүзеге асырады.
Жер учаскесінің нысаналы мақсатын өзгерту мемлекеттік қызмет болып табылады және Қазақстан Республикасының заңнамасымен реттеледі. Осы Кодекстің 49-1-бабының талаптарына сәйкес, жеке және заңды тұлғалар жер учаскесінің орналасқан жері бойынша жергілікті атқарушы органға қағаз жүзінде немесе "Электрондық үкімет" веб-порталы немесе Мемлекеттік корпорация арқылы өтініш береді.
Жер учаскесінің нысаналы мақсатын өзгерту туралы шешім осы Жер Кодексінің 43-бабының 2-тармағына сәйкес құрылатын жер комиссиясының қорытындысы негізінде қабылданады.
Жер учаскесінің нысаналы мақсатын өзгерту туралы шешім осы Жер Кодексінің 43-бабының 2-тармағына сәйкес құрылатын жер комиссиясының қорытындысы негізінде қабылданады. Қызмет көрсету – тегін.
- Жер даулары қалай шешіледі?
- Қазақстан Республикасы Жеркодексінің167-бабыныңталаптарынасәйкес жер құқықтық қатынастарынантуындайтындауларҚазақстанРеспубликасыныңзаңдарындабелгіленгентәртіппен қаралады.
Жер даулары әртүрлі себептерге байланысты туындауы мүмкін, соның ішінде меншік құқығы, учаскелердің шекаралары, жерді пайдалану және т. б.
Мұндай дауларды шешу бірнеше жолдары бар:
1) келіссөздер:тараптарарасындағыкеліссөздер. Көбінесесотқажүгінбестенкелісімге қол жеткізуге болады.
2) медиация:егеркеліссөздерсәтсіз болса,тараптар келісімге келугекөмектесетінбейтарапүшіншітарап медиаторға жүгінеалады.
3) төрелік:кейбіржағдайлардаТараптартөреліккекелісе алады — тәуелсізтөрешідау бойынша шешімқабылдайтынпроцесс.
4) сот талқылауы: егер алдыңғы әдістер дауды шешпесе, іс сотқа берілуі мүмкін. Бұл жағдайда талап арызды дайындап, өз ұстанымыңыздың дәлелдерін ұсыну қажет.
5) сот шешімін орындау: сот шешімі шыққаннан кейін Тараптардың бірі оны орындауға міндетті болуы мүмкін. Бас тартылған жағдайда, бұл мәжбүрлеп орындау үшін қосымша заңды әрекеттерді қажет етуі мүмкін.
6) апелляция: егер Тараптардың бірі сот шешімімен келіспесе, ол Жоғарғы сотқа шағымдана алады. Жер дауларының белгілі бір елдің немесе аймақтың заңнамасына байланысты өзіндік ерекшеліктері болуы мүмкін екенін есте ұстаған жөн. Сондықтан жер құқығы бойынша мамандандырылған адвокаттан кеңес алу ұсынылады.
- Бау-бақша өсіру үшін жер қандай жерден бөлінеді?
- Қазақстан Республикасы Жер кодексінің 102-бабына сәйкес, ҚР азаматтарына бау-бақша, саяжай құрылысы және бау-бақша өсіру үшін жер әртүрлі санаттағы жерлерден беріледі:
1) ауылшаруашылық жерлері: бұл бау-бақша шаруашылығын қоса алғанда, егіншілікке арналған жерлерді қамтитын ең көп таралған санат;
2) елді мекендердің жерлері: кейбір жағдайларда саяжай және бау-бақша серіктестіктерін құру үшін учаскелер елді мекендердің жерлерінен бөлінуі мүмкін;
3) орман қорының жерлері: кейбір жағдайларда орман қорынан жер учаскелері бөлінуі мүмкін, бірақ бұл шектеулі болуы мүмкін және белгілі бір шарттарды сақтауды талап етеді.
Бау-бақша жерін алу үшін жергілікті атқарушы органдарға немесе жер қатынастары бөліміне хабарласу керек. Онда сіз қол жетімді учаскелер мен оларды алу шарттары туралы біле аласыз. Өтініш 10 жұмыс күні ішінде қаралады.
- Жер учаскесін жалға алу мерзімін ұзарту үшін қайда бару керек?
- Жеручаскесінжалға алу мерзімінұзартуүшін жер учаскесінің орналасқан жері бойынша жергіліктіатқарушыоргандарға (әкімдік) немесе жер қатынастарыбөлімінежүгінуқажет.
Қажетті құжаттар:
1) уақытша өтеулі жер пайдалану құқығына актінің немесе жер-кадастрлық жоспардың көшірмесі;
2) жер учаскесін жалдау шартының көшірмесі;
3)әкімшешімініңкөшірмесі.
Өтініш 10 жұмыс күні ішінде қаралады.
- Қала әкімдігі салған және тұрғындарға пайдалануға берілген үйлердің сапасына қатысты қайда жүгінуге болады?
- Үйлердің сапасына және ақаулар мен кемшіліктерді жоюға қатысты өтініштермен азаматтар көпқабатты үйлерді тапсырған сәттен бастап 2 жыл ішінде Атырау қалалық құрылыс бөліміне хабарласа алады.
- Ауыл шаруашылығы техникаларын қайта тіркеу қандай жағдайларда жүргізіледі?
- Ауыл шаруашылығы техникаларына ҚР Ауыл шаруашылығы министрлігінің 2015 жылғы 30 наурыздағы №4-3/267 Бұйрығына сәйкес, мынадай жағдайларда қайта тіркеу жүргізіледі:
1) меншiк құқығы өзгерген;
2) машиналардың ортақ меншiк құқығы пайда болған, тоқтатылған және ортақ меншiк иелерінің құрамы өзгерген;
3) машина иеленушінің (иесінің) ерік білдіруі бойынша машина иеленушінің (иесінің) тұрғылықты жері (заңды мекенжайы) өзгерген;
4) машина тіркелген адамның аты, әкесінің аты (бар болса), тегi өзгерген;
5) машинаны қайта жабдықтау немесе нөмірлік агрегаттарын ауыстыру, арнайы жабдық орнату және осыған ұқсас өзге де өзгерістер салдарларынан оның типі өзгерген жағдайларда жүргізіледі.
- Шаруа қожалығын жүргізу үшін жер учаскесін қалай алуға болады?
- Қазақстан Республикасы Жер кодексінің 43-1-бабына сәйкес ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер учаскелерін беру жалдау құқығына арналған конкурс негізінде жүзеге асырылады. Конкурсқа қатысу үшін өтінім мен конкурстық ұсыныс беру қажет, ол бизнес-жоспарды қамтуы тиіс. Бизнес-жоспарда инвестициялардың болжамды көлемі, ауыл шаруашылығы дақылдарын өсіру алаңы, ауыл шаруашылығы жануарларының саны, қолданылатын агротехнологиялар, ауыл шаруашылығы техникасы мен технологиялық жабдықтардың, ауыл шаруашылығы саласындағы білікті мамандардың болуы, сондай-ақ құрылатын жұмыс орындарының саны қамтылуға тиіс. Сондай-ақ, жер заңнамасының талаптарын орындау бойынша міндеттемелерді көрсету қажет. Конкурс қорытындысы өтінімдерді қабылдау мерзімі аяқталғаннан кейінгі күні шығарылады. Жер комиссиясы конкурстық ұсыныстарды бағалайды және салыстырады, инвестициялардың болжамды көлемін қоса алғанда, бизнес-жоспар үшін балл беру арқылы жеңімпаз өтінімді айқындайды. Ең көп ұпай жинаған қатысушы жеңімпаз болып танылады. Ұпайлар тең болған жағдайда жеңімпаз комиссия мүшелерінің ашық дауыс беруі арқылы айқындалады. Жер комиссиясының қорытынды шешімі хаттамамен ресімделеді, оның негізінде жер учаскесін беру туралы шешім қабылданады және жалдау шарты жасалады.
- Ақысыз түрде алуға болатын жер телімінің көлемі қандай?
- ҚР Жер кодексіне сәйкес, жер учаскелерін ақысыз түрде алуға болады. Заңда жердің көлемі де белгіленген:
1) ауылдық жерлерде жеке қосалқы шаруашылығын жүргізу үшін (үй және егістік алқаптарын қоса алғанда) — суарылмайтын жерлерде 0,25 га және суармалы жерлерде 0,15 га;
2) жеке тұрғын үй құрылысы үшін 0,10 га;
3) бау-бақша, сондай-ақ саяжай құрылысы үшін - 0,12 га.
Жеке қосалқы шаруашылық және жеке тұрғын үй құрылысын жүргізу үшін жер учаскелерін жеке меншікке өтеусіз беру жер игерілгеннен кейін жүзеге асырылады.
Ауылдық елді мекендерде ақысыз жер учаскелері бір массивте беріледі. Ал, бау-бақшаға арналған жер учаскелері уақытша өтеусіз жер пайдалану құқығы негізінде 1 гектардан аспайтын мөлшерде таратылады.
- Кәсіпкерлік мақсатта пайдалану үшін жер учаскесін қалай алуға болады?
- ҚР Жер кодексінің 48-бабына сәйкес, кәсіпкерлік мақсаттар үшін жер учаскелерін беру жергілікті атқарушы органдар өткізетін сауда-саттық (аукциондар) арқылы жүзеге асырылады. Жер учаскелерін беру процесі:
1) аукционның жариялануы: жергілікті атқарушы орган аукцион өткізу туралы хабарландыру жариялайды. Бұл хабарландыруда аукционның күні, уақыты, орны және ұсынылатын жер учаскелерінің сипаттамасы көрсетіледі.
2) қатысу үшін тіркелу: аукционға қатысу үшін кәсіпкерлер мен инвесторлар алдын ала тіркелуі қажет. Тіркелу шарттары мен талаптары аукционның жариялануында көрсетіледі.
3) аукцион өткізу: аукцион барысында жер учаскелері ұсынылып, қатысушылар арасында бәсекелестік негізінде сатылады. Ең жоғары баға ұсынған қатысушы жер учаскесін жеңіп алады.
4) келісімшарт жасау: аукцион жеңімпазы жер учаскесін алу үшін келісімшарт жасайды. Келісімшартта жер учаскесінің пайдалану шарттары, төлемдер және басқа да талаптар көрсетіледі.
Келісімшарт жасалғаннан кейін, жер учаскесі жеңімпазға беріледі.
Негізгі талаптар: Жер учаскесін алу үшін өтініш беруші заңды тұлға немесе жеке кәсіпкер болуы тиіс. Аукционға қатысу үшін қажетті құжаттарды (мысалы, өтініш, қаржылық құжаттар) дайындау қажет. Жер учаскесінің мақсаты мен пайдалану шарттары аукцион барысында анықталады.
Егер сізде аукционға қатысу немесе жер учаскесін алу туралы қосымша сұрақтар болса, жергілікті атқарушы органдармен немесе тиісті мемлекеттік мекемелермен байланысуыңызға болады.
