Жемшөп өндірісін дамытпай, мал шаруашылығы дами алмайды. Бірақ жергілікті климаттық жағдайларға байланысты Атырау облысында жайылымдық жерлер болса да, бұрынғыдай табиғи шабындықтар жоқтың қасы.
"Ауылды дамытуға арналған негізгі міндеттерге арнайы тоқталғым келеді. Бұл жерде инфрақұрылымды жаңғыртуға және бизнесті қолдауға басымдық берілуі керек. Ауылдық аймақтарды жан-жақты дамытуға арналған мемлекеттік қолдау шараларының бәрін бір бағдарламаға біріктіру дұрыс шешім болмақ, яғни «Ауыл аманаты», «Ауыл – ел бесігі» және тағы басқа бағдарламалар" деді Мемлекет басшысы биыл 28 қаңтарда өткен Үкіметтің кеңейтілген отырысында сөйлеген сөзінде.
Расымен де, ауыл шаруашылығын дамыту үшін сөзден іске көшіп, Президент айтып отырған бағдарламаларды жүзеге асыратын уақыт әлдеқашан келіп жетті. Шаруа қожалықтарының тоқсан пайызы бұрын шөп жинаған, бірақ егін жинау көздері — жайылмалы шалғындар, табиғи сағалар — бүгінде олардың аумағы өте аз, сондықтан ауыл шаруашылығы өндірушілері табиғи жайылымдарды толығымен шабады. Қазір суармалы жерлердің ауданы, жемшөп дақылдарын суару алаңы ең төменгі деңгейге дейін қысқарды, ол 200, 500 га — ең көбі 1000 га деп есептелуі мүмкін және бұл тәуелсіздік алғанға дейінгі аумақтармен салыстырғанда ештеңе емес. Құрғақшылық пен төзімділікке ие және тұзды топырақта да, қоңыр топырақта да бірдей жоғары өнім бере алатын дақылдарды таңдау маңызды.
Мен 1971 жылдан бері жергілікті проблемалық топырақта жемшөп дақылдарын таңдаумен айналысамын. Мысалы, күн сәулесінде жоңышқа өспейді және егінмен тұзды жерде проблема туындайды. Бірақ қоңыр топырақта ол жақсы өнім береді.
Атырауда табиғи жайылымдар тапшы және олар жануарлардың қажеттілігін қамтамасыз ете алмайды. Жайылымнан басқа, малды тамақтандырыңыз, сонымен қатар қыста шөп жинаңыз. Міне, сол кезде сиыр сүтін жылына 7 мың литрге дейін арттыруға болады және бұл жақсы нәтиже, мен қолымда тек үш түрлі жем бар екенін атап өтемін. Бір сөзбен айтқанда, жануарларды жеммен үздіксіз қамтамасыз ету өте қиын міндет. Сондықтан ет және сүтті мал шаруашылығын дамыту қиын. Сондықтан жем-шөп өндірісіне көңіл бөлу керек.
Қазір ауылшаруашылық өндірушілерін техникамен қамтамасыз ету маңызды. Үкімет тыңайтқышқа қаражат бөліп, басқа да түрлі қолдау шараларын іске асыруда. "Үнемді дақылдарды өсіруге көшуді жалғастыру керек" деді Президент Үкіметтің кеңейтілген отырысында. Толық келісемін. Менің ойымша, бұ лретет, ғалымдардың бай тәжірибесі мен ақыл-кеңестеріне айрықша назар аудару қажет.
Болат Мұхамбетов,
ауыл шаруашылығы ғылымдарының докторы, агроном Подел
